Enkele keren al heb ik uitgebreid zitten ‘rondscrollen’ door de satellietbeelden van de Amazone. Eerst uit nieuwsgierigheid, nadat WorldWind, de ‘NASA-variant van Google Earth’ in 2004 was uitgekomen. Later omdat er schitterende foto’s vanuit een vliegtuigje vrijkwamen van een indianenstam die nog nooit met de westerse ‘beschaving’ contact had gehad, en andersom. Weer later, omdat ik een presentatie moest geven over de dynamiek van ontbossing en daar o.a. in de Amazone helaas prachtige voorbeelden van zijn te vinden.
Elke keer waren, voor zover het niet de zichtbare ontbossing betrof, de rivieren de meest in het oog springende elementen. En vooral die gekke lusjes en kriebels die ze vaak vergezellen. De uitleg is eenvoudig: natuurlijke rivieren zijn altijd al bochtig, waarbij de stroomsnelheid van het water in de buitenbocht sneller en sterker is. Daar treedt erosie van de oever op, terwijl er aan de binnenbocht juist sediment wordt afgezet. Zo krijgt de meander de neiging een steeds extremere lusvorm te krijgen, totdat de lus doorbreekt langs de hoofdas van de rivier en het lusje zelf een ‘dood’ hoefijzermeer wordt.
Zo krijg je de leuke en opvallende patronen die bij de rivier in het plaatje erg goed zichtbaar zijn. Met het meandermechanisme ernaast afgebeeld.
Geef een reactie