Een ‘duurzaamheidsrevolutie’ met winstoogmerk

Herman Verhagen, voormalig campagneleider van Milieudefensie, heeft een boek geschreven: ‘De Duurzaamheidsrevolutie’. De recensie in NRC Handelsblad van 25 februari is voor mij aanleiding om het boek niet te lezen.

Als redacteur Aernout Bouwman-Sie goed kan recenseren, betoogt het boek dat de wereld zich in een systeemcrisis bevindt, die zijn oorsprong heeft in de Industriële Revolutie. De gevolghebbende veranderingen in de maatschappij, te karakteriseren als rückslichtlose overconsumptie, hebben nu geleid tot een economische, milieu-, klimaat- en energiecrisis.

Aangezien overheden en politici te bureaucratisch en traag zouden zijn om de noodzakelijke maatschappelijke veranderingen teweeg te brengen, beweert Verhagen dat de sleutel bij het bedrijfsleven ligt. Voorbeeld: Wal-Mart, die in een breuk met het verleden is overgestapt op overtuigend duurzaamheidsbeleid.

Overtuigend? Zoals Bouwman-Sie terecht tegenwerpt, en daarmee de lezenswaardigheid van Verhagens boek decimeert, hebben grote bedrijven zich nog nooit idealistisch gedragen. Corporaties zijn zo geobsedeerd met winstcijfers als politieke partijen met peilingen, en doen dat wat het doorsnee publiek van ze verlangt. Het enige bedrijfsmatige dat revolutionair te noemen is, zijn de eindejaarsbonussen die topmanagers opstrijken.

Het is zeker niet te ontkennen dat bedrijven veel kunnen en willen bijdragen aan de verduurzaming van de maatschappij. Je kan er zelfs twee categorieën in onderscheiden: het verhogen van de efficiëntie – minder schaarse middelen gebruiken voor hetzelfde resultaat, dat kostenbesparend is – en nieuwe niches vervullen – het leveren van goederen en diensten waarnaar de vraag ofwel vanuit de consument groeit, of door overheidsbeleid gestimuleerd wordt. Beide dus – in principe – omzetverhogend.

Een derde categorie wordt categorisch besteden. Dit betreft beleid waar vermindering van consumptie uit volgt. Geen bedrijf zal het in z’n hoofd halen vrijwillig de consument te sturen naar een lager consumptieniveau, en vele spannen zich tot het uiterste in om te voorkomen dat overheden zulk beleid maken.

Bedrijven zijn bereid flink te bewegen om een duurzaamheidsslag mogelijk te maken, en zonder medewerking van het bedrijfsleven zijn we nergens. Maar de consument is de motor achter de omzet en wordt immer geacht het volgende jaar meer te consumeren dan het huidige. De ‘revolutie’ waar het Verhagen om te doen is, wordt door corporaties juist tegengewerkt.


Posted

in

by

Comments

2 reacties op “Een ‘duurzaamheidsrevolutie’ met winstoogmerk”

  1. herman verhagen

    Lekker makkelijk: een recensie klakkeloos overnemen en dan zeggen dat het gerecenseerde boek niks is. Er staat nergens in mijn boek dat bedrijven idealistisch zijn. Integendeel beweer ik dat duurzaamheid voor hen pure noodzaak en nieuw realisme is.
    herman verhagen

  2. Ik constateer dat de bewegingen van de massa too little, too late zijn om ernstige verslechtering van het leefmilieu af te wenden. Met 7 miljard mensen en het gemiddelde consumptieniveau zitten we nu al fors boven de draagkracht van de aarde. Zoals u weet zullen beide factoren nog flink toenemen. De inspanning die nodig is om deze situatie om te buigen is de naam ‘revolutie’ (omwenteling) ronduit waardig: het hele groeimodel moet op de schop, en het is maar de vraag of er geen krimp voor in de plaats moet komen.
    We hebben de bedrijven hard nodig om verduurzaming te realiseren, want zónder medewerking van de bedrijven zijn we nog veel verder van huis. Maar wie verwacht dat het bedrijfsleven op de troepen vooruit gaat lopen en het eigen groeimodel ter discussie stelt, is geen realist.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.